Het einde van de politieke carrière van Thierry Baudet lijkt nabij. Hij heeft onder grote druk zijn functies als lijsttrekker, partijleider en -voorzitter van Forum voor Democratie neergelegd.
Baudet stapt op na nieuwe berichten over racistische uitlatingen van leden van de jongerentak van de partij.
De voormalig academicus komt in 2017 uit het niets in de Tweede Kamer. In maart 2019 wordt Forum bij de Provinciale Statenverkiezingen zelfs de grootste.
Daarna gaat het snel bergafwaarts, onder meer door het vertrek van medeoprichter Henk Otten en het geflirt met coronacomplotdenkers en rechtsextremisten.
Thierry Baudet heeft twee dromen, zei hij ooit in interviews: een huismannenbestaan en premier van Nederland worden.
Dat eerste lijkt goed te komen: hij is smoorverliefd op de jonge fotografe Davide Heijmans en deelt geregeld foto’s van hun gezellige avondjes.
Wat betreft het premierschap heeft Baudet zijn kansen waarschijnlijk verspeeld. Hij is niet langer lijsttrekker, leider en voorzitter van de door hem opgerichte partij Forum voor Democratie. Diezelfde partij behaalde bij de Provinciale Statenverkiezingen in 2019 nog een monsterzege.
De val van Baudet is net zo abrupt als zijn opkomst. Vanuit het niets komt hij in 2017 met twee zetels in de Kamer. Keer op keer verschijnt Baudet in de media met opmerkelijke momenten: van een toespraak in het Latijn tot een naaktfoto op de rand van het zwembad.
Een overzicht van de roemruchte loopbaan van Thierry Baudet, die zelf een terugkeer in de Tweede Kamer na de verkiezingen niet uitsluit.
Thierry Henri Philippe Baudet komt op 28 januari 1983 ter wereld in Heemstede.
Hij groeit op in Heemstede met een oudere zus. Zijn vader is historicus en pianopedagoog Marcel Baudet, zijn moeder is orthopedagoog Beatrijs Brand.
Baudets ouders gaan al vroeg uit elkaar. Hij woont eerst bij zijn moeder, later bij zijn vader. Die breuk heeft hem gevormd, zegt hij tegen het AD. “Ik waakte er als jongen voor om nog meer problemen te veroorzaken, ik werd voorzichtig, extra gevoelig.”
Maar dat vindt Baudet een positieve eigenschap: “Ik heb er nu veel aan als ik voor een zaal vol verwachtingen sta.”
Het Stedelijk Gymnasium in Haarlem is voor Baudet geen prettige periode.
Op de middelbare school is Thierry Baudet een outsider, net als nu in de Tweede Kamer. Hij haalt geen hoge cijfers en heeft weinig op met feitjes stampen.
Ook vrienden maken gaat hem niet makkelijk af, geeft hij toe in het AD: “Misschien was ik sociaal onhandiger, of misschien was ik filosofischer dan mijn klasgenoten.”
In zijn studententijd bloeit hij op. Baudet richt een leesclub op en ontmoet gelijkgestemden.
Baudet komt uit een academische familie. Zijn overgrootvader, wiskundige Pierre Joseph Henry Baudet, was al op zijn 28ste hoogleraar in Delft. En zijn opa Ernest Henri Philippe Baudet was hoogleraar geschiedenis.
Baudet kiest in 2001 voor de studie geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Later komt daar rechten bij.
Als student bespreekt hij met een groep vrienden boeken op zijn kamer, in het huis van het Amsterdamse studentendispuut Unica. De leesclub ‘Winfried’ is geboren. Thierry Baudet ontpopt zich tot een echte netwerker.
“Wat hij nu doet met de partij heeft hij lang geoefend. Hij is goed in het samenbrengen van mensen. Dat deed hij met de leesclub al”, zegt Geerten Waling, een goede vriend van Baudet, tegen NRC.
Na zijn studententijd doceert hij aan de rechtenfaculteit in Leiden en promoveert daar in 2012.
De titel van zijn proefschrift is De Aanval op de Natiestaat, een lijvig boekwerk van 467 pagina’s waarin Baudet beschrijft hoe Europese eenwording en multiculturalisme de nationale staat hebben verzwakt.
Politicoloog Meindert Fennema is in de Volkskrant kritisch op het werk van Baudet. Hij noemt het een “brisant boek dat menig hoogleraar internationaal recht zal doen kokhalzen”.
Volgens Fennema ontbreekt het Baudet niet aan durf, maar wel aan de nodige nauwgezetheid: “Het aantal onzorgvuldige verwijzingen is legio.”
Thierry Baudet promoveert in Leiden bij hoogleraar Paul Cliteur, die later adviseur en lijstduwer is van Forum voor Democratie.
Rechtsgeleerde en filosoof Cliteur heeft het politieke gedachtegoed van Baudet gevormd. Hij wordt ook wel de geestelijk vader van Forum voor Democratie genoemd, omdat hij achter de schermen een grote rol speelt bij de partij.
“Als Paul niet op mijn pad gekomen was? Dan was ik advocaat geworden. Of bankier”, zegt Baudet tegen NRC.
Cliteur is zelf een stuk bescheidener over zijn rol. “Ik hou af en toe een toespraakje”, laat hij in 2017 aan NRC weten. “Ik hoop dat ik enige invloed kan aanwenden met mijn opvattingen over tal van zaken die het landsbelang aangaan.”
Schrijven blijft Thierry Baudet doen: columns, essays en boeken.
In 2011 schrijft hij een tweewekelijkse column voor NRC, maar zijn eurokritische en complotachtige toon valt niet bij iedere lezer in de smaak.
Eind 2012 eindigt de samenwerking tussen Baudet en de krant, officieel “omdat hij voor zijn nieuwe onderzoeksbaan aan de Universiteit van Tilburg veel gaat reizen”.
Zijn boek Oikofobie komt in 2013 uit. Daarin beschrijft Baudet hoe de westerse elite wordt gedreven door een afkeer van het eigene. Modernisme in de kunsten, multiculturalisme en de Europese eenwording komen er volgens hem direct uit voort.
“Het zijn symptomen van een ziekelijke afkeer van het thuis”, schrijft Baudet in NRC. ” Ze moeten een halt worden toegeroepen.”
Ook schrijft Baudet twee romans: ‘Voorwaardelijke liefde’ en ‘Van elk waarheen bevrijd’.
Zijn debuutroman Voorwaardelijke liefde gaat over een jonge aantrekkelijke promovendus die betaalde afspraken heeft met vrouwen. “Toch wel een erg goed boek, eigenlijk. Al zeg ik het zelf”, twittert hij in 2016.
HP/De Tijd is een stuk kritischer: “Baudet lijkt te denken dat mensen uit één eigenschap, en één verlangen bestaan. Jongens zijn aardig of dominant. Vrouwen willen allemaal hetzelfde, en dat willen ze altijd.”
Het vrouwonvriendelijke karakter van de roman komt hem op veel kritiek te staan. En de seksistische opmerkingen die hij in de jaren daarna maakt, versterken zijn imago als vrouwenhater – in feministische kringen althans.
In zijn tweede roman (eigenlijk een novelle) kruipt Baudet in de huid van cellist Philippe Gautier, een oudere man die moet kiezen tussen twee vrouwen.
“Je vraagt je voortdurend af wat Baudet beoogt met dit boek”, aldus recensent Rob Schouten in Trouw, “met de schoonklinkende maar erg brave beschrijvingen van muzikale ervaringen, met de matige liefdespassages en het gedempte gemoedsleven van de anti-held.”
Na zijn promotie wordt Thierry Baudet langzamerhand steeds meer politiek actief. Hij richt uiteindelijk in 2015 de denktank Forum voor Democratie op.
De denktank is bedoeld om de eurokritische boodschap verder te verspreiden. Zo zijn de Europese Unie en de euro volgens Baudet op de langere termijn niet houdbaar.
Baudet krijgt in 2015 landelijke bekendheid door GeenPeil, de actiegroep die een referendum over het Europese Associatieverdrag met Oekraïne afdwingt. Hij is samen met journalist Jan Roos een van de gezichten van de beweging.
Een meerderheid van de Nederlanders zegt uiteindelijk nee tegen het verdrag, al wijzen critici erop dat er in de referendumwet een rare weeffout zit.
Baudet waagt daarna de stap naar de politiek. Hij besluit om met Forum voor Democratie mee te doen aan de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 en is zelf lijsttrekker.
Thierry Baudet weet tijdens de campagne veel reuring te veroorzaken met zijn slogan om het partijkartel te breken. Maar de kersverse politiek leider vestigt ook de aandacht op zichzelf. Legendarisch is de rondleiding door zijn Amsterdamse woning die hij aan de VPRO geeft.
“Ik verheug me er nu al op dat een vleugel het Tweede Kamergebouw ingetakeld wordt. Volgens mij de eerste keer dat een Kamerlid zoiets meeneemt”, zegt hij in het filmpje.
Hij mag ook graag “zitten te zitten” aan een Spartaanse tafel om dan na te denken over “mooie zinnen waar linkse mensen boos van worden”. En dan ruikt hij aan een zakje met lavendel die hij zelf heeft geplukt in Frankrijk.
Baudet boekt uiteindelijk een glansrijke zege. Forum voor Democratie komt uit het niets met twee zetels in de Tweede Kamer.
De lijsttrekker neemt zelf een van de zetels in en krijgt als fractiegenoot de opvallende advocaat Theo Hiddema.
Het is voor Baudet wel even wennen aan alle regeltjes in de Kamer. Zo vergeet hij zich in te schrijven voor een debat, maar wil hij toch meedoen. Ook wil hij een motie uit het hoofd indienen, maar dat mag helemaal niet.
Toch weet Thierry Baudet zoals altijd de aandacht op zich te vestigen met ludieke acties. Hij begint bijvoorbeeld zijn eerste toespraak als Kamerlid in het Latijn.
Baudet wordt al snel tot de orde geroepen door Kamervoorzitter Arib. “Nederlands is de voertaal van het kabinet en dat wil ik graag zo houden”, zegt ze.
Overigens is het Latijn dat Baudet gebruikt grammaticaal waarschijnlijk niet correct.
Bij een debat over Defensie verschijnt Baudet achter het spreekgestoelte in een militair vest om te laten zien dat militairen vaak met slecht materieel moeten werken. Niet iedereen is over zijn actie te spreken.
1 juni 2017 is een grote dag voor Baudet: zijn vleugel wordt afgeleverd in zijn werkkamer in het Tweede Kamergebouw.
Baudet is trots op de piano. Hij liet zich eerder fotograferen, liggend op het instrument.
“Thierry speelt goed en mooi piano”, zegt zijn vader Marcel Baudet in 2016 tegen Nieuwe Revu. “Onze familie zit nogal in de muziek. Opa was musicus, mijn broer is violist en zelf doceer ik piano aan het conservatorium.”
Baudet mist door de bezorging van de piano wel een deel van een Kamerdebat. En dat is iets wat de Forum-fractie vaker wordt verweten. Zowel Baudet als Hiddema zijn vaak afwezig bij debatten en stellen nauwelijks schriftelijke vragen.
In 2017 wordt Baudet door EenVandaag uitgeroepen tot Politicus van het Jaar. Maar de eerste scheurtjes in de partij zijn ook zichtbaar. Een groep leden eist meer inspraak, maar krijgt nul op het rekest.
De Forum-leider zet in februari een vijf prominente leden uit de partij, nadat zij pleiten voor meer democratie binnen de club van Baudet. Ook is de groep dissidenten bang dat de partij nog verder opschuift naar rechts.
Baudet beweert geen racistische denkbeelden te hebben, maar doet zijn eigen zaak geen goed met een uitspraak over homeopathische verdunning
“Ik heb vooral gemerkt dat Baudet uiterst opportunistisch is en in zijn doel om status en geld te verwerven gewetenloos”, zegt Arthur Legger, een van de geroyeerde dissidenten, tegen NRC.
Ondanks de strubbelingen op politiek vlak, gaat het Baudet privé voor de wind. Begin september 2018 maakt hij bekend verliefd en verloofd te zijn.
De 22-jarige freelance fotografe Davide Heijmans uit Hengelo is de gelukkige. “Na bijna twee jaar om elkaar heen te hebben gedraaid heeft de liefde tussen Davide en mij de afgelopen maanden vleugels gekregen. We zijn verliefd. En verloofd”, schrijft Baudet op Instagram.
In augustus vertelde hij tegen Privé nog dat hij juist op zoek is naar een serieuze relatie, maar dat blijkt een schijnbeweging om zijn relatie uit de media te houden.
In datzelfde interview schetst hij zijn ideale toekomstbeeld: een huis op het platteland en een vrouw die werkt. “En ik overdag bouillon aan het trekken ben en een beetje schrijf terwijl de kinderen op school zitten. Dat lijkt mij een prachtig huismannenbestaan.”
20 maart 2019: Forum voor Democratie komt als grootste partij uit de bus bij de Provinciale Statenverkiezingen.
Foto: ANP
De Provinciale Verkiezingen van 20 maart 2019 blijken de grote politieke doorbraak voor Baudet. Forum voor Democratie wordt de grootste partij in de Eerste Kamer met 13 van de 75 zetels. De VVD blijft op 12 zetels steken. De PVV van Geert Wilders, Baudets rivaal op rechts, zakt fors in de Eerste Kamer: van 9 naar 5 zetels.
Zijn overwinningsspeech begint Baudet met de zinsnede: “De uil van Minerva spreidt zijn vleugels bij het vallen van de avond.” Verder spreekt hij over “de boreale wereld” en “ondermijning door journalisten en universiteiten.”
De uitdrukking “boreaal” staat onder rechtsextremisten synoniem voor een wit Europa. Daarom spreken niet alleen links, maar ook geestverwanten hun zorgen uit over zijn geflirt met witte superioriteit. Daaronder ook medeoprichter Henk Otten van Forum voor Democratie in een interview met NRC.
“Ik had wel van tevoren tegen hem gezegd: ik zou een verbindende speech houden. Forum voor Democratie is nu een grote partij en dan moet je laten zien dat je serieus bent.”
De ruzie tussen Baudet en Otten loopt hoog op. Uiteindelijk wordt Otten uit de partij gezet.
Thierry Baudet en Henk Otten in betere tijden. Foto: ANPNa het NRC-interview wordt Otten beschuldigd van een greep uit de kas, uit het bestuur gezet en uiteindelijk in juli 2019 uit de hele partij.
In een officiële verklaring spreekt Forum voor Democratie later alleen nog van “een poging tot fraude”. Otten ontkent alle beschuldigingen en noemt het “pure smaad.”
Otten, die tussen 2016 tot 2019 bestuurslid en penningmeester is van Forum voor Democratie, heeft een belangrijke rol gespeeld bij de groei en de organisatie van de partij. Maar hij botst in toenemende mate met Baudet en vindt dat het succes van Forum niet van één man afhankelijk moet zijn, zoals de PVV van Geert Wilders.
“De partij is groter dan Baudet. Ik hoor van veel kiezers: jullie hebben zulke goeie mensen. Laat dat dan ook zien”, zegt hij tegen NRC.
Baudet noemt het in augustus 2019 zeer ongeloofwaardig dat Otten, nadat hij uit de de partij is gezet, ineens openlijk kritiek levert op Forum voor Democratie en een eigen beweging begint. Daarbij neemt Otten twee FVD-senatoren mee.
Tegen RTL Nieuws zegt Baudet: “De koers is al jaren hetzelfde. We zijn een brede partij met veel verschillende geluiden. Juist de verschillen zijn onze kracht.”
Ruim een jaar later wordt ook Baudet aan de kant gezet. Racistische uitlatingen van FVD-jongeren kosten hem de kop.
Lennart van der Linden, vicevoorzitter van Forum voor Democratie, en Thierry Baudet geven op 24 november een persconferentie. Foto: ANP/Robin UtrechtIn april 2020 blijkt voor het eerst dat leden van de jongerenbeweging van Forum voor Democratie (JFVD) fascistische en antisemitische uitingen hebben gedaan in appgroepen.
Bezorgde JFVD-leden uiten daar hun zorgen over in een anonieme brief aan het hoofdbestuur van de partij die in handen is gekomen van HP/De Tijd. Drie leden worden daarop geroyeerd en drie anderen geschorst.
In november komt Het Parool met nieuwe screenshots van appgroepen en Instagramaccounts waarop actieve JFVD-leden zich antisemitisch en homofoob uiten en nazisympathieën tentoonspreiden.
Prominente FVD’ers als Theo Hiddema, Annabel Nanninga en Joost Eerdmans roepen op tot een grote schoonmaak binnen de JFVD en dringen aan op het vertrek van JFVD-voorzitter Freek Jansen, een goede vriend en vertrouweling van Baudet.
Jansen wordt verweten te weinig te doen tegen de racistische uitlatingen van de FVD-jongeren en hij wordt zelf ook verdacht van verwerpelijk gedachtegoed. Jansen regelde in oktober 2017 een veel bekritiseerd gesprek tussen Baudet en de Amerikaanse alt-right-ideoloog Jared Taylor.
Baudet wil Jansen niet laten vallen en kondigde in een filmpje op Twitter aan “zijn politieke verantwoordelijkheid te nemen” en niet langer lijsttrekker te zijn voor de komende Tweede Kamerverkiezingen. Hij haalt daarbij fel uit naar de ‘trial by media’ en verwijt partijgenoten niet eerst het door de partij ingestelde onderzoek naar de racistische incidenten af te willen wachten.
Een dag later legt hij ook het partijvoorzitterschap neer. Wel blijft hij tot aan de verkiezingen in maart 2020 in de Tweede Kamer zitten. Onduidelijk is hoe het daarna verder gaat.
Baudet zelf sluit een terugkeer in de Tweede Kamer niet uit als hij bij de verkiezingen veel voorkeursstemmen krijgt. Dan moet hij wel eerst als lijstduwer op de lijst komen.
Partijgenoot en Tweede Kamerlid Wybren van Haga denkt dat het tijdperk Baudet in het parlement voorbij is. “Strikt theoretisch kan het, maar het gaat niet gebeuren.”